top of page
Almere-Centrum-huidige-situatie.jpeg

Gemeente Almere

Geringe doorstroming heeft betrekking op een groot deel van de Nederlandse woningmarkt. Het doel van dit project is om deze reden om een product te creëren voor alle Nederlandse gemeenten waar problemen zijn met betrekking tot doorstroming. Voor de ontwikkeling van het concept is gekozen voor Almere als proefgebied.  

Gewonnen uit de Zuiderzee, verrezen uit een nieuw idee!’. In 1976 trokken de eerste inwoners in de nieuwbouwhuizen van Almere en inmiddels zijn er vijf stadskernen en wonen er 210.000 Almeerders. Almere heeft een geschiedenis van betaalbaar en goed wonen voor alle doelgroepen. Bijna overal in Almere wonen mensen met verschillende inkomens, leeftijden en herkomstlanden bij elkaar in dezelfde buurt. De gemeente Almere is er dan ook van overtuigd dat je daarmee een gebalanceerde en diverse stad krijgt. Echter, de stad Almere is in 40 jaar erg gegroeid en heeft sinds een aantal jaar ook te maken met krapte op de woningmarkt.

De gemeente Almere stelt dat dit een verandering verreisd in het omgaan met het woonbeleid, waarbij zij actiever ‘sturen’ en vooral inzetten op meer bouwen. Zowel nieuwe wijken moeten worden ontworpen als aanvullingen in bestaande wijken. Belangrijk voor de gemeente Almere is dat hierbij de kracht van Almere behouden blijft: een stad die het groen heeft van een klein dorp, maar de voorzieningen van de stad. Almere leent zich daarom uitstekend voor het ontwikkelen van vernieuwende woonconcepten, die later op grotere schaal kunnen worden uitgevoerd in andere delen van Nederland. 

De stappen toegepast in

de Gemeente Almere.

Stap 1. de Enquête

In de eerste stap wordt een enquête afgenomen in Almere om bewonersinformatie verzamelen. Iedere gemeente heeft haar eigen kenmerken en daarom is het verzamelen van informatie over bewoners cruciaal om gerichte instrumenten te kunnen ontwerpen voor doorstroming.  De enquête bestond uit twee delen: 

Het eerste deel van de enquête bestond uit vragen over ‘u en uw woonomgeving’. Dit waren vragen over bijvoorbeeld de samenstelling van het huishouden, het bruto-inkomen van de respondent of de leeftijd van de respondent. Daarnaast werden er vragen gesteld over de woning. Hierbij moet worden gedacht aan vragen als: In wat voor soort huis woont u? (Appartement, vrijstaand huis etc..) Ten slotte is er geïnventariseerd in welk stadsdeel en welke wijk de respondenten woonachtig zijn.   

In het tweede deel van de enquête werden vragen gesteld over de beleving van de woning en de woonomgeving, om meer te weten te kunnen komen over de wensen en behoeften van bewoners. Aan de hand van een aantal stellingen is de tevredenheid van zowel de woning als de woonomgeving geïnventariseerd. Dit is gedaan op basis van een 5-punts Likertschaal.  

De enquête is vervolgens verspreid door Almere door middel van deur-tot-deur flyeren, het plaatsen van de flyers in buurtwinkels, en online, door middel van het plaatsen van de enquête in lokale social-mediagroepen.  

Stap 1

Stap 2. De woonprofielen van Almere

De tweede stap bestaat uit het opstellen van woonprofielen aan de hand van de resultaten uit de enquête. Deze woonprofielen zijn gebaseerd op de overeenkomsten van de enquêtevragen. Wanneer er bepaalde groepen bewoners gelijkenissen vertoonden op basis van hun huishoudkenmerken, leefstijlen en woonsituatie dan vormden zij samen een bepaald woonprofiel. Bij het opstellen van de woonprofielen is gekozen voor een kwantitatieve methode waarbij de woonprofielen zijn gevalideerd aan de hand van de resultaten uit de enquête. In Almere konden er uiteindelijk 10 verschillende woonprofielen worden gevormd. De woonprofielen: de ‘Genietende Almeerse Senior’, en de 'Almeerder in Bloei en Groei' worden hieronder verder toegelicht. 

De ‘Genietende Senior’ is een tevreden Almeerder. Dit woonprofiel is woonachtig met partner in een koophuis en heeft een gemiddeld inkomen van rond de 25.000-50.000 euro. De Genietende Senior is maandelijks zo rond de 500-1000 euro kwijt aan vaste woonlasten. De Genietende Senior is erg tevreden over zijn woning en vind de woning ook passen bij de levenstijl, die wordt geïdentificeerd als ‘Genieten met de hoofdletter G’. In de woonomgeving wordt er genoten van de dagelijkse levensmiddelen, groen in de wijk en de bereikbaarheid. Als aandachtspunt zou de Genietende Senior graag de toegankelijkheid, veiligheid en hechtheid van de gemeenschap in de buurt zien verbeteren.  

De groep ‘Almeerder in Bloei en Groei’ is over het algemeen (erg) tevreden met hun woning en woonomgeving. Zij wonen alleen of met partner en zijn tussen de 25 en 36 jaar oud. Ze wonen nog niet erg lang in Almere (tot 5 jaar) en hebben hun woning van 60-100 m2 verkregen via vrienden of de makelaar. Opvallend bij de ‘Almeerder in Bloei’ is het feit dat ze hun woning niet vinden passen bij hun levensstijl, en toch tevreden zijn. 

Stap 2

Stap 3. De co-creatiesessie

met de Gemeente en

haar bewoners

In stap 3 is met behulp van de opgestelde woonprofielen invulling gegeven aan instrumenten die doorstroming beïnvloeden. Bestaande instrumenten voor doorstroming zijn gekoppeld aan de verschillende instrumenten en waar nodig verder uitgewerkt.  

In Almere is dit gedaan door middel van een online co-creatie sessie waarin bewoners vanuit de woonprofielen: 'De Genietende Almeerse Senior' en 'De Almeerder in Bloei en Groei' werden gekoppeld aan lokale woningmarktexperts en de Gemeente Almere. De bewoners konden zelf aangeven wat zij misten om passender te wonen in Almere. Door in gesprek te gaan met zowel bewoners als woningmarktexperts is er een groot scala aan problemen aan de oppervlakte gekomen die doorstroming op de woningmarkt tegenhield. Voor de Genietende Almeerse Senior was bijvoorbeeld betaalbaarheid van de woning erg belangrijk, omdat deze groep vaak in een (bijna afbetaald) koophuis woont waar de woonlasten erg laag liggen. Ook inzicht in de verhuiskosten en mogelijk verhuishulp bij het verhuizen naar een passende woning waren belangrijk. Voor de Almeerder in Bloei en Groei was tevens de betaalbaarheid erg belangrijk, maar ook de flexibiliteit van de woning en de bereikbaarheid werden genoemd.  

Stap 3

Stap 4. Instrumentarium van Almere

In de vierde stap worden de verschillende instrumenten en de woonprofielen samengebracht om te kijken welke instrumenten kunnen worden ingezet door de Gemeente Almere om een specifiek woonprofiel te stimuleren om door te laten stromen.  Nadat de verschillende instrumenten in stap 3, in samenwerking met de verschillende woonprofielen zijn gespecificeerd, wordt er per woonprofiel een instrumentarium opgesteld.  De instrumenten kunnen worden onderverdeeld in de volgende categorieën: Verhuishulp, Bijbouwen en verbouwen, Wet- en regelgeving, en Woonomgeving en voorzieningen.  

Voor de woonprofielen Genietende Almeerse Senior en De Almeerder in Bloei en Groei zijn de volgende instrumentaria opgesteld: 

Stap 4

Stap 5. De kaart van Almere

In stap 5 is de ruimtelijke spreiding van de verschillende woonprofielen in kaart gebracht. Door de ruimtelijke spreiding van de woonprofielen te visualiseren kan er worden gekeken waar de woonprofielen zich bevinden en waar de instrumenten moeten worden toegepast. Zo zit de Genietende Almeerse Senior bijvoorbeeld grotendeels in Almere-Haven en de Almeerder in Bloei en Groei in Almere-Stad. Waar in Almere Poort slechts vier woonprofielen voorkomen zijn in Almere Stad en in Almere Haven bijna alle woonprofielen vertegenwoordigd.   

Rust, ruimte en groen, maar wel aan de rand van een stad met alle voorzieningen. Dat is Almere Hout. Het gebied dankt zijn naam niet voor niets aan de vele bossen in het gebied, het is namelijk het meest landelijke stadsdeel van Almere.

Stap 5

Stap 6. De keuze voor de Gemeente Almere

Deze methode geeft een goed overzicht van de bewoners van Almere en hun woonbehoeften. Op deze manier kan er gekeken worden naar de juist instrumenten om de Almeerse bewoners door te laten stromen. De nieuwe woonprofielen bieden een vernieuwende kijk op de woningmarkt van Almere. Bovendien zorgt de co-creatie ervoor dat de instrumenten worden ontworpen samen met de bewoners. Door middel van de ruimtelijke spreiding kan er ook worden gekeken waar in de gemeente deze instrumenten moeten worden ingezet.  

 

Na het doorlopen van de stappen van de handleiding voor de gemeente Almere, zou een uitkomst kunnen zijn om in Almere Haven een voorrangsregeling voor bewoners uit de wijk te introduceren, om voor het woonprofiel 'De Genietende Almeerse Senior' de doorstroming te stimuleren. Voor het woonprofiel: ' De Almeerder in Bloei en Groei' zou juist het bijbouwen van flexibele woningen in Almere Stad een uitkomst kunnen bieden bij doorstroming. Uiteindelijk is het kiezen en het toepassen van de instrumenten een taak voor de Gemeente Almere. Wij adviseren hierbij een kosten/baten afweging te maken. Sommige instrumenten vereisen meer kosten, waar andere instrumenten eventueel makkelijker en goedkoper zijn om te implementeren. Dit zal afhankelijk zijn van de lokale politieke en financiële context. Politieke beleidsstukken als omgevingsvisies zullen een belangrijke rol spelen in de vormgeving van de instrumenten. Door het volgen van deze handleiding kan er een stap in de goede richting worden gezet om Almeerders passender te laten wonen.  

Stap 6
bottom of page